Algemeen

Inleiding

Deze handleiding is opgesteld voor het gebruik van het Schuldenknooppunt: een voorziening waarmee schuldhulpverleners en schuldeisers digitale berichten met elkaar kunnen uitwisselen.

De handleiding bestaat uit de volgende onderdelen:"

• Algemeen

• Module Schuldregeling

o    Afspraken en berichtdefinities Schuldhulpverlening
o    Afspraken en berichtdefinities Schuldeisers
o    Procesafspraken webportaal

SHV processen

1. Stabilisatie

Het gebruik van het Schuldenknooppunt kan ingezet worden om aan schuldeisers door te geven dat een klant zich heeft gemeld voor gemeentelijke schuldhulpverlening. Voor schuldeisers die dit in een convenant met de NVVK hebben afgesproken is dit het signaal waarop deze schuldeisers hun vordering niet verder verzwaren en incassomaatregelen voor deze klant opschorten.

Berichten

SHV: Kennisgeving dat klant schuldhulpverlening heeft aangevraagd (facultatief)

• Kennisgeving

SE: Reactie van schuldeiser (facultatief)

• Kennisgeving antwoord

• Geen medewerking

2. Schuldregelen

Het Schuldenknooppunt ondersteunt het proces om tot een schuldregeling te komen. Een schuldregeling kan een schuldbemiddeling of een saneringskrediet zijn. Deze processen zijn beschreven in de Module Schuldregeling van de NVVK.

• Schuldbemiddeling: de totale schuldenlast wordt in gedeeltelijk in termijnen naar draagkracht terugbetaald en tegen finale kwijting en/of ontslag uit hoofdelijke aansprakelijkheid.

• Saneringskrediet: de totale schuldenlast wordt ineens tegen finale kwijting afgekocht, op basis van betaling van een percentage van de totale schuldenlast. Dit gebeurt door het afsluiten van een kredietovereenkomst.

Berichten

SHV: In kaart brengen schuldpositie

• Saldoverzoek

SE: Reactie van schuldeiser

• Saldoverzoek antwoord

• Saldoverzoek antwoord vooraf akkoord

• Geen medewerking

SHV: Betaalvoorstel aan schuldeisers voorleggen

• Betaalvoorstel

• Heroverweging

• Regeling geaccordeerd

• Beëindiging

SE: Reactie van schuldeiser

• Betaalvoorstel antwoord akkoord

• Betaalvoorstel antwoord niet akkoord

Definities

De hierna genoemde begrippen en afkortingen hebben in het Handboek Schuldenknooppunt de volgende betekenis:

• Schuldeiser: de organisatie die een vordering heeft op een schuldenaar.

• SE: afkorting voor Schuldeiser.

• Schuldhulpverlener: tussenpersoon voor schuldenaren en schuldeisers. Hij behartigt de belangen van beiden.

• Schuldhulpverlening: een dienstverlening die mensen helpt schulden te voorkomen, beheersbaar te houden en op te lossen.

• SHV: afkorting voor Schuldhulpverlening

• Schuldregeling: vrijwillige, minnelijke, regeling waarin schuldeisers akkoord gaan met afbetaling van de schuld van een klant vaak tegen finale kwijting en op basis van beschikbare afloscapaciteit. Een schuldregeling duurt 3 jaar. Het is een verzamelnaam en omvat schuldbemiddeling en saneringskrediet.

• Directe systeemkoppeling: een koppeling via webservices tussen het systeem van de gebruiker en het Schuldenknooppunt. Deze onderliggende processen zullen veelal ongemerkt blijven voor de gebruiker.

• Webportal: een webpagina waar, door in te loggen, CVS-bestanden geüpload en gedownload kunnen worden en handmatig berichten afgehandeld kunnen worden.

• Csv bestand: een kommagescheiden bestand, of CSV-bestand, in het Engels comma-separated values, is een specificatie voor tabelbestanden.

• NVVK-convenanten: de NVVK heeft met diverse schuldeisers een convenant afgesloten, waarin samenwerkingsafspraken over schuldhulpverlening zijn vastgelegd.

• Stabilisatie: een fase van schuldhulpverlening met als doel om een klant voor te bereiden op een schuldregeling. Het omvat onder meer de volgende onderdelen: overzicht creëren, inkomsten maximaliseren, uitgaven minimaliseren, stabiel houden.

• State diagram: een diagram waarin de verschillende statussen van een systeem worden weergegeven.

Bijzondere organisatiekenmerken

Bij het verwerken van een aanmelding kunnen vanuit de beheerorganisatie van het Schuldenknooppunt specifieke kenmerken worden ingesteld die eraan bijdragen dat de berichtuitwisseling gericht is op een behoefte voor een specifieke doelgroep.

• Publiek

Publieke organisaties krijgen het kenmerk 'Publiek' ; als een schuldregeling wordt opgestart wordt dan altijd het BSN meegestuurd.

• Nuts

Bij organisaties die werken met meterstanden wordt het kenmerk 'Nuts' geregistreerd. De schuldhulpverlenende organisatie is dan verplicht om de meterstanden mee te sturen als een schuldregeling wordt opgestart.

• VTLB verplicht

Schuldeisers waarvoor het noodzakelijk is om over de VTLB (vrij te laten bedrag berekening) te beschikken voor medewerking aan een schuldregeling, kunnen bij het Schuldenknooppunt het kenmerk 'VTLB' laten vastleggen. Indien het VTLB-kenmerk is geactiveerd bij een schuldeiser, is de schuldhulpverlener verplicht om met versturen van een betaalvoorstel een VTLB in pdf-formaat en volgens de Recofa-standaard bij te voegen.

Algemene procesafspraken

1. Berichten ophalen

1.1. Deelnemer haalt dagelijks berichten op van het Schuldenknooppunt (webportaal en systeemkoppeling)
1.2. Deelnemer bevestigt een bericht nadat het is opgehaald.

2. Reactietermijnen

2.1. Beheerder verwijdert niet-opgehaalde en/of niet-bevestigde berichten na 5 werkdagen
2.2. Procesbewaking is de verantwoordelijkheid van deelnemers, beheerder verzorgt geen actieve bewaking van reactietermijnen.
2.3. Deelnemer beantwoordt een bericht binnen max. 10 werkdagen

Financieringsmodel

1. Algemeen

De kosten voor het beheer en verdere doorontwikkeling van het Schuldenknooppunt worden verdeeld over de deelnemers van het Schuldenknooppunt: de verzenders en de ontvangers van de berichten die in het Schuldenknooppunt worden gebruikt.

2. Kosten

Voor gebruik van het Schuldenknooppunt gelden:

• Aansluitkosten (eenmalig voor aansluiting op het Schuldenknooppunt);

• Jaartarief.

3. Uitgangspunten

• Het Schuldenknooppunt heeft geen winstoogmerk: stichting Schuldenknooppunt is er om gegevensuitwisseling in het schuldhulpverleningsproces sneller, beter en veiliger te laten verlopen. Het is een publiek-private samenwerking van schuldhulpverleners en schuldeisers. We hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid om samen de sociale en financiële gevolgen van schulden te verminderen.

• Verdeling van kosten over deelnemers: de kosten van het beheer en doorontwikkeling van het Schuldenknooppunt worden verdeeld over de deelnemende schuldhulpverleners en schuldeisers, want beide partijen hebben voordeel:

• Tijdwinst door betere samenwerking tussen SE en SHV.

• Meer tijd voor begeleiding mensen met financiële problemen.

• Minder administratieve handelingen = minder mensen nodig.

• Doordat de opbrengsten de kosten dekken zal een toenemend aantal deelnemers naar verwachting zorgen voor dalende jaartarieven.

• Kosten staan in verhouding tot opbrengsten: er is door gebruik van het Schuldenknooppunt voordeel voor de gebruikers waarvoor ze een te onderbouwen en te rechtvaardigen vergoeding betalen.

4. Verdeelsleutel

Het financieringsmodel is zo opgebouwd dat grote gebruikers meer bijdragen aan het platform dan incidentele gebruikers. Voor de verdeling van de kosten die het operationele proces van het Schuldenknooppunt met zich meebrengen is de volgende verdeelsleutel gehanteerd:

• Voor schuldhulpverleners: aantal inwoners van hun gemeente(n) of de gemeenten waarvoor zij werkzaam zijn;

• Voor schuldeisers: aantal schulddossiers van alle schuldhulpverleners waarin schuldeiser voorkomt. Hierbij wordt voor een evenredige indeling van organisaties gekeken naar het totale aantal schulddossiers, ongeacht of deze via het Schuldenknooppunt worden afgehandeld.

5. Tarieven

De tarieven van het lopende jaar zijn terug te vinden op de pagina kosten en baten.

6. Jaarlijkse evaluatie

De uitgangspunten van het financieringsmodel zullen jaarlijks worden herzien en kunnen wijzigen bijvoorbeeld als de scope van het Schuldenknooppunt verbreed wordt.

Systeemaansluiting

Op de website van het Schuldenknooppunt is een pagina voor softwareleveranciers ingericht met de technische specificaties voor een systeemkoppeling. Ook is een aanvraagformulier beschikbaar om toegang te krijgen tot de ontwikkelomgeving.

Kaders

1. Standaarden

a.     SUWI Gegevensregister (SGR)

Het SGR is de “gemeenschappelijke taal” voor het uitwisselen van gegevens in de sociale zekerheid.
Beheerder: BKWI, Bureau Keteninformatisering Werk & Inkomen
https://www.bkwi.nl/producten/suwinet-services/suwinet-standaarden/suwi-gegevensregister-sgr

b.     Common Ground (VNG)

Common Ground is het idee om naast de bestaande gemeentelijke ICT-infrastructuur een nieuwe, moderne ICT-infrastructuur te bouwen voor de uitwisseling van gegevens binnen en tussen gemeenten. Common Ground staat voor een moderne, agile manier van ICT-systemen ontwerpen, bouwen en beheren. Common Ground gaat uit van de gedachte van een gezamenlijk gegevenslandschap en stelt gemeenten in staat sneller te innoveren en kosten te besparen.
Het Schuldenknooppunt past binnen de Common Ground gedachte, de gegevens blijven bij de bron en worden op een slimme manier aan de gemeenten geleverd. Daarnaast worden er (web)services geleverd, die gemeenten kunnen aanroepen
www.commonground.nl

2. Grondslagen

De schuldhulpverleners die gebruik kunnen maken van het Schuldenknooppunt werken vanuit een gemeentelijke zorgplicht op basis van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs). Dit zijn gemeentelijke instellingen, of instellingen die in opdracht van de gemeente deze taak uitvoeren. Schuldhulpverleners die niet vanuit een gemeentelijke zorgtaak werken, kunnen niet van het Schuldenknooppunt gebruik maken.
Om het wettelijk kader vast te stellen, bespreken wij hieronder kort de wetten die een specifieke invloed hebben op de inrichting van het Schuldenknooppunt. Dit zijn de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) en de Faillisementswet (zoals gewijzigd bij de Wet schuldsanering natuurlijke personen, Wsnp).

a.     Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs)

De Wgs geeft gemeenten de wettelijke taak om inwoners met problematische schulden te ondersteunen bij het vinden van een oplossing voor hun financiële situatie. Met een problematische schuld gaan meestal ook andere problemen van de schuldenaar en diens gezin gepaard, waarbij de gemeente vaak ook een vorm van zorgplicht heeft. De gemeentelijke schuldhulpverleningstaak kan worden uitgevoerd door een gemeentelijke organisatie (bv. een gemeentelijke kredietbank) of door een private organisatie die in opdracht van de gemeente deze taak uitvoert. De gemeente heeft hierbij een inspanningsverplichting om tot een minnelijke schikking te komen tussen schuldenaar en diens schuldeisers. Het is aan de schuldenaar om al dan niet mee te werken bij het tot stand komen van een minnelijke regeling en de uitvoering daarvan.
De ondersteuning door de schuldhulpverlener aan de cliënt (schuldenaar) gebeurt op basis van een overeenkomst tussen de gemeente en de cliënt, de schuldregelingsovereenkomst. De schuldhulpverlener handelt vervolgens vanuit de schuldhulpverleningsovereenkomst, die geeft de schuldhulpverlener de grondslag om schuldeisers te benaderen om tot een minnelijke regeling te komen.
Op 1 januari 2021 heeft een wijziging van de Wgs plaats gevonden waardoor een betere juridische basis gecreëerd is voor de uitwisseling van persoonsgegevens in de schuldhulpverlening, specifiek de vroegsignalering van achterstanden, en inkomens- en vermogensgegevens. Het Schuldenknooppunt richt zich vanuit die gemeentelijke taak uit de Wgs op een betrouwbare gegevensuitwisseling tussen schuldhulpverleners en schuldeisers.
Wet gemeentelijke schuldhulpverlening

b.    Faillisementswet

In de Faillissementswet is de rechterlijke procedure voor schuldsanering geregeld. Voordat een schuldenaar in aanmerking komt voor schuldsanering, moet deze een verzoekschrift indienen bij de rechtbank waaruit blijkt dat een buitengerechtelijke (minnelijke) regeling niet mogelijk is.
Elementen in dit verzoekschrift zijn:

• dat een buitengerechtelijke schuldregeling is aangeboden;

• dat de aangeboden buitengerechtelijke schuldregeling niet is aanvaard;

• Wat de inhoud van het ontwerp van de schuldregeling is;

• de reden waarom een schuldregeling niet is aanvaard;

• wat de schuldeisers geboden zou moeten worden om wel tot een regeling te komen.

In de context van het schuldhulpverleningsproces moeten deze elementen worden aangetoond. Het Schuldenknooppunt heeft een faciliterende rol richting de schuldhulpverlener als het gaat om het hiervoor benodigde berichtenverkeer.
Faillissementswet

c.     Convenanten NVVK

De NVVK sluit convenanten af met schuldeisers om de onderlinge samenwerking te verbeteren. De convenanten zorgen voor duidelijkheid, onder andere over de voorwaarden waaronder een schuldeiser zijn incassomaatregelen kan opschorten of waaronder meegewerkt wordt aan een minnelijke schuldregeling. De afspraken die beide partijen hierover gemaakt hebben, zijn opgenomen in een convenant.
In overleg met betrokken convenantspartijen worden afspraken gemaakt over hoe de afspraken uit het convenant zich verhouden tot de afspraken van het Schuldenknooppunt. Daarbij geldt dat partijen die zich aansluiten op het Schuldenknooppunt zich conformeren aan het afsprakenstelsel.
Het doel van het Schuldenknooppunt is versnelling van het schuldregelingstraject. Door gebruik te maken van het Schuldenknooppunt kan dit gerealiseerd worden. Voorwaarde is dat alle partijen deelnemen aan het Schuldenknooppunt.
Partijen die niet zijn aangesloten op het Schuldenknooppunt zullen uiteindelijk de snelheid bepalen, aangezien die bepaald wordt door de traagst reagerende partij. Voor deze partijen gelden dan de termijn uit het convenant.
De aanvullende afspraken over de verhouding tussen convenantafspraken en het afsprakenstelsel van het Schuldenknooppunt worden vastgelegd in een (standaard) addendum op de bestaande convenanten.
https://www.nvvk.nl/thema/convenanten